Wittenberg ( , ; nghĩa là Dãy núi Trắng; chính thức Lutherstadt Wittenberg (Thành phố Luther Wittenberg)) là một đô thị thuộc huyện Wittenberg, bang Saxony-Anhalt, Đức. Wittenberg nằm bên dòng sông Elbe, cách về phía bắc của thành phố Leipzig và về phía tây nam của Berlin với và có dân số 46.008 người năm 2018.
Wittenberg nổi tiếng vì có liên hệ chặt chẽ với Martin Luther và Cải cách Kháng Nghị mà nó đã nhận được danh hiệu Lutherstadt ("Thành phố Luther"). Một số tòa nhà ở Wittenberg gắn liền với các sự kiện này, bao gồm một phần được bảo tồn của tu viện Dòng Augustinô nơi Luther đã từng sống từ khi ông chỉ là một tu sĩ cho đến khi trở thành chủ sở hữu cùng vợ là Katharina von Bora và gia đình, được coi là bảo tàng hàng đầu thế giới dành riêng cho Luther. Wittenberg cũng là thủ phủ của Tuyển đế hầu Sachsen, một tước hiệu do các công tước của Công quốc Sachsen-Wittenberg nắm giữ. Điều này đã khiến Wittenberg trở thành một trong những thành phố hùng mạnh nhất trong Đế quốc La Mã Thần thánh.
Ngày nay, Wittenberg là một trung tâm công nghiệp và điểm du lịch nổi tiếng, được biết đến nhiều nhất với trung tâm lịch sử còn nguyên vẹn và nhiều khu tưởng niệm dành riêng cho Martin Luther và Philip Melanchthon. Các đài tưởng niệm Luther ở thành phố đã được UNESCO thêm vào danh sách di sản thế giới vào năm 1996.
Lịch sử
Các tài liệu lịch sử lần đầu tiên đề cập đến khu định cư vào năm 1180 như một ngôi làng nhỏ do thực dân Hà Lan-Bỉ thành lập dưới sự cai trị của nhà Ascania. Năm 1260, ngôi làng này trở thành nơi cư trú của các công tước Sachsen-Wittenberg. Đến năm 1293, khu định cư đã được cấp quyền của một thị trấn tự do. Wittenberg đã phát triển thành một trung tâm thương mại quan trọng trong vài thế kỷ sau đó nhờ vị trí trung tâm của nó. Khi nhánh Ascania địa phương suy tàn vào năm 1422, quyền kiểm soát chuyển giao cho nhà Wettin. Thị trấn này đã trở thành một trung tâm chính trị và văn hóa quan trọng của khu vực vào cuối thế kỷ 15, khi Friedrich III, Tuyển đế hầu Sachsen cư trú tại đây từ năm 1486 đến năm 1525. Một số phần ranh giới của thị trấn đã được mở rộng ngay sau đó. Cây cầu thứ hai bắc qua sông Elbe được xây dựng từ năm 1487 đến năm 1490 và nhà thờ lâu đài được xây dựng từ năm 1496 đến năm 1506. Cung điện của tuyển đế hầu cũng được xây dựng lại cùng thời điểm đó.
Năm 1502, Tuyển đế hầu Friedrich thành lập Đại học Wittenberg đã thu hút một số nhà tư tưởng quan trọng, trong đó có Martin Luther-một giáo sư thần học bắt đầu từ năm 1508 và Philipp Melanchthon-một giáo sư tiếng Hy Lạp bắt đầu từ năm 1518.
Điểm tham quan
Wittenberg là nơi có nhiều di tích lịch sử, cũng như các bức chân dung và các bức tranh của Lucas Cranach der Ältere và Lucas Cranach der Jüngere.
Trên cửa Nhà thờ Các Thánh được xây dựng vào năm 1496–1506, Martin Luther được cho là đã đóng đinh 95 luận đề của mình vào năm 1517. Nhà thờ đã bị hư hại nghiêm trọng do hỏa hoạn vào năm 1760 trong một cuộc bắn phá của người Pháp trong Chiến tranh Bảy Năm. Sau đó nó đã được xây dựng lại, và sau đó đã được khôi phục (1885–1892). Những cánh cửa bằng gỗ, bị cháy năm 1760, được thay thế vào năm 1858 bằng những cánh cửa bằng đồng, mang dòng chữ Latinh của luận đề. Bên trong nhà thờ là những ngôi mộ của của Martin Luther, Philip Melanchthon, Johannes Bugenhagen, Paul Eber và các đại cử tri Friedrich III và Johann cùng tranh chân dung của những nhà cải cách của Lucas Cranach der Jüngere, người cũng được chôn cất tại nhà thờ.
Nhà thờ Thánh Mary, nhà thờ giáo xứ mà Luther thường giảng đạo, được xây dựng vào thế kỷ 14, nhưng đã bị thay đổi nhiều so với thời của Luther. Nó chứa một bức tranh của Lucas Cranach der Ältere đại diện cho Bữa ăn tối cuối cùng với khuôn mặt của Luther và những nhà cải cách khác. Ngoài ra, trong nhà thờ còn có rất nhiều bức tranh lịch sử.
Lutherhaus là nơi Martin Luther học tập và sinh sống cả trước và sau Cải cách hiện là một bảo tàng chứa nhiều hiện vật gắn với cuộc đời ông. Nhà của Melanchthon và Lucas Cranach der Ältere cũng có thể được tìm thấy ở đây. Các bức tượng của Luther, Melanchthon và Bugenhagen tô điểm cho thị trấn. Bên ngoài cổng Elster là nơi Luther công khai đốt tông sắc của Giáo hoàng vào năm 1520 được đánh dấu bằng một cây sồi.
Kinh tế
Đây là trung tâm quan trọng về hóa chất của công ty Stickstoffwerke Piesteritz. Wittenberg cũng là trụ sở chính của máy truy tìm dữ liệu Ecosia. Du lịch đóng một vai trò quan trọng. Wittenberg là một trong những điểm đến hàng đầu ở Sachsen-Anhalt.
Ga xe lửa trung tâm Lutherstadt Wittenberg là ga đường sắt chính của thị trấn. Nó kết nối Wittenberg với Berlin ở phía bắc, Leipzig và Halle (Saale) ở phía nam. Nhà ga đã được xây dựng lại để thân thiện hơn với môi trường và được mở cửa trở lại vào tháng 12 năm 2016.
Thành phố kết nghĩa
Wittenberg có những thành phố kết nghĩa sau:
- Göttingen, Đức (1988)
- Bretten, Đức (1990)
- Springfield, Hoa Kỳ (1995)
- Békéscsaba, Hungary (1999)
- Haderslev, Đan Mạch (2004)
- Beveren, Bỉ (2019)
- Mediaș, Rumani (2019)
- Mogilev, Belarus (2019)
Hình ảnh
Image:Augusteum - Lutherhaus Wittenberg.jpg|Bảo tàng Lutherhaus ở Wittenberg
Image:Luther_Wittenberg.JPG|_Lutherdenkmal auf dem Marktplatz_, đài tưởng niệm Martin Luther ở quảng trường
Image:Lutherstadt Wittenberg 09-2016 photo10.jpg|"Melanchton-Haus", Dinh thự của Philipp Melanchthon
Image:Wittenberg Schlosskirche.JPG|"Schlosskirche", Nhà thờ Các Thánh
Image:Schlosskirchenturm_Wittenberg.JPG|"Turm der Schlosskirche", Ngọn tháp Nhà thờ Các Thánh
Image:912u_Luther's_95_Theses,_Schlosskirche,_Wittenberg,_GER,.jpg|Bản sao của _95 luận đề_ bên trong Nhà thờ Các Thánh
Image:Wittenberg Stadtkirche.JPG|"Stadtkirche", Nhà thờ Thành phố
Image:10 2599 Wittenberg - Marktplatz.jpg|Quảng trường với hai ngọn tháp của Nhà thờ Thành phố ở phía sau
Image:Lutherstadt Wittenberg 09-2016 photo03.jpg|"Rathaus", Tòa thị chính
Image:Theater Wittenberg.JPG|Nhà hát ở Wittenberg
Image:Elbbrücke_Wittenberg.JPG| "Elbbrücke", Cây cầu bắc qua sông Elbe gần Wittenberg
Image:Judensau-Wittenberg.jpg| Chi tiết của Judensau
Image:Wittenberg Straße.jpg| Đường Johann Sebastian Bach
File:Bundesarchiv B 145 Bild-F088888-0010, Wittenberg, Ortseingang.jpg| Biển báo cùng với huy hiệu thành phố
File:Wittenberg_Hundertwasserschule.jpg|Hundertwasserschule
👁️
72 | ⌚2025-09-16 22:28:16.737
Mua hàng tại Shopee giảm thêm 30%

**Wittenberg** ( , ; nghĩa là _Dãy núi Trắng_; chính thức **Lutherstadt Wittenberg** (_Thành phố Luther Wittenberg_)) là một đô thị thuộc huyện Wittenberg, bang Saxony-Anhalt, Đức. Wittenberg nằm bên dòng sông Elbe, cách về
**Wittenberg** là một huyện (_Kreis_) ở phía đông của Saxony-Anhalt, Đức. Các huyện giáp ranh (từ phía tây theo chiều kim đồng hồ) là: Anhalt-Bitterfeld, thành phố không thuộc huyện of Dessau-Roßlau, các huyện Potsdam-Mittelmark,
**Xã Wittenberg** () là một xã thuộc quận Hutchinson, tiểu bang Nam Dakota, Hoa Kỳ. Năm 2010, dân số của xã này là 218 người.
**Wittenberg** là một thị trấn thuộc quận Shawano, tiểu bang Wisconsin, Hoa Kỳ. Năm 2010, dân số của thị trấn này là 766 người.
**Wittenberg** là một làng thuộc quận Shawano, tiểu bang Wisconsin, Hoa Kỳ. Năm 2006, dân số của làng này là 1177 người.
**Tuyển hầu xứ Sachsen** (tiếng Đức: _Kurfürstentum Sachsen_, cũng được gọi là _Kursachsen_) là một nhà nước thuộc Đế chế La Mã Thần thánh, được thành lập sau khi Hoàng đế Karl IV nâng Công
**Martin Luther** (; ; 10 tháng 11 năm 1483 – 18 tháng 2 năm 1546) là một nhà thần học người Đức, tu sĩ Dòng Augustinô, và là nhà cải cách tôn giáo. Thần học theo
**Justus Jonas** (5 tháng 6, 1493 - 9 tháng 10 năm 1555) là một nhà thần học và nhà cải cách Lutheran người Đức. Ông là một Luật gia, giáo sư và Hymn nhà văn.
thumb|Huy hiệu của dòng Ernestines **Các công quốc Ernestine** (tiếng Đức: _Ernestinische Herzogtümer_), còn được gọi là các công quốc Sachsen (Sächsische Herzogtümer, mặc dù các công quốc được cai trị bởi dòng Albertine gồm
**Cải cách tôn giáo** (chữ Đức: _Reformation_, chữ La-tinh: _Reformatio_), hoặc gọi **Cải chính Giáo hội**, **Tin Lành Cải chính**, là phong trào cải cách và phân liệt tôn giáo của Công giáo La Mã
thumb|Lãnh thổ của Nhà Wettin được thể hiện sau Hiệp ước Leipzig: vùng Tuyển đế hầu của dòng Ernestine màu đỏ, vùng đất công tước của dòng Albertine màu vàng. Lãnh thổ cai trị chung
**Nhà Ascania** (tiếng Đức: Askanier) là một vương tộc từng cai trị một số nhà nước trong Đế chế La Mã Thần Thánh, Bang liên Đức và Đế quốc Đức cho đến khi chế độ
**Ân điển** (hoặc **ân sủng**) theo thần học Kitô giáo là ân huệ hoặc phúc lành của Thiên Chúa ban cho con người mà không nhất thiết bởi vì công đức mà họ đã làm.
** Tycho Brahe ** (1546 -1601) là nhà thiên văn học, nhà chiêm tinh học Đan Mạch, được coi là người sáng lập môn thiên văn quan sát trước khi có kính viễn vọng. ##
thumb|Chân dung Công tước và Công tước phu nhân xứ [[Scania năm 1905]] **Công quốc** (, , ), hay **lãnh địa công tước** (), là lãnh thổ quốc gia có chủ quyền do một công
**Đinh Văn Huỳnh** (sinh ở xã Đức Thủy - huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh ) là nhà toán học gốc Việt, hiện là giáo sư emeritus tại Đại học Ohio, Hoa Kỳ. ## Sự nghiệp
nhỏ|Mã của các vùng ở Đức **Mã vùng ở Đức** () có hai đến năm chữ số, không tính mã truy cập trung kế hàng đầu 0. Số 0 phải được quay số khi gọi
|- | Một số động vật được mô tả và đặt tên cho Georg Steller, trong đó không có bức chân dung nào được biết là tồn tại. * Trên: Đại bàng biển StellerGiẻ cùi
**Chiến tranh nông dân ở Đức** (hay **cuộc cách mạng của thường dân**) là toàn bộ các cuộc nổi dậy của nông dân, những người ở thành thị và các công nhân hầm mỏ, bùng
**Ernst, Tuyển đế hầu xứ Sachsen** (24 tháng 3 năm 1441 – 26 tháng 8 năm 1486) là Tuyển hầu tước xứ Sachsen từ năm 1464 và kiêm thêm Bá tước xứ Thuringia từ năm
**Ludwig IV** còn gọi là **Ludwig der Bayer** (5 tháng 4 1282 ở München - 11 tháng 10, 1347 tại Puch gần Fürstenfeldbruck), xuất thân từ nhà Wittelsbach, là Vua La Mã Đức từ năm
**Heinrich I** ( 1170 – 1252) là một quý tộc châu Âu, thành viên của gia tộc Ascania. Ông giữ tước vị Bá tước Anhalt từ năm 1212 và là Vương công Anhalt đầu tiên,
**Hedvig Sofia Augusta của Thụy Điển** (tiếng Thụy Điển: _Hedvig Sofia av Sverige_; 26 tháng 6 năm 1681 – 22 tháng 12 năm 1708), là con cả của Karl XI của Thụy Điển và Ulrikke
Dưới đây là danh sách các nhà cai trị vùng lãnh thổ Sachsen từ khi còn là một công quốc ở thế kỷ thứ 9 cho đến khi chế độ quân chủ của người Đức
là một nhân vật hư cấu trong loạt manga và anime _Naruto_ do Kishimoto Masashi tạo ra. Xuyên suốt series, Kakashi là giáo viên của Đội 7 bao gồm: Uzumaki Naruto, Uchiha Sasuke và Haruno
Bản khắc bằng đồng Schmalkalden, nơi thành lập Liênminh Schmalkaldic (1645) nhỏ|Hợp đồng quân sự của Liên minh Schmalkaldic, gia hạn năm 1536 (Cơ quan lưu trữ Weimar) **Liên minh Schmalkaldic** là một liên minh
**Wilhelm Eduard Weber** (; ; 24 tháng 10 năm 1804 - 23 tháng 6 năm 1891) là một nhà vật lý người Đức. Ông cùng với Carl Friedrich Gauss đã phát minh ra máy điện
**Niedersachsen** hay **Hạ Sachsen** (tiếng Anh: _Lower Saxony_) là một bang nằm trong vùng tây-bắc của nước Cộng hòa Liên bang Đức. Đây là bang có diện tích lớn thứ hai (sau bang Bayern) và
**Sachsen** có thể là: * Bang Sachsen trong nước Cộng hòa Liên bang Đức * Một tỉnh của Vương quốc Phổ ngày xưa, tiền thân của bang Sachsen-Anhalt, xem: Tỉnh Sachsen. * Một công quốc
Ngày **31 tháng 10** là ngày thứ 304 (305 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Nó là ngày cuối cùng trong tháng 10, với 61 ngày còn lại trong năm. Ngày này được biết đến
**Huldrych** (hoặc **Ulrich**) **Zwingli** (1 tháng 1 năm 1484 – 11 tháng 10 năm 1531), là nhà lãnh đạo cuộc cải cách tôn giáo tại Thụy Sĩ. Zwingli từng theo học tại Đại học Vienna
thumb|300x300px|Các tiểu vùng của Châu Âu - CIA World Factbook **Châu Âu** hay **Âu Châu** (, ) về mặt địa chất và địa lý là một bán đảo hay tiểu lục địa, hình thành nên
thumb|upright **_Hamlet_** (, tên đầy đủ là **_The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark_**) là vở bi - hài kịch của nhà văn, nhà soạn kịch người Anh William Shakespeare, có lẽ được sáng tác
nhỏ|389x389px|Các tiểu hành tinh trong [[Hệ Mặt Trời và Sao Mộc. Vành đai tiểu hành tinh tạo thành vòng tròn giữa Sao Hỏa và Sao Mộc ]] thumb|299x299px|Khối lượng tương đối của mười hai tiểu
**Albrecht Dürer** (; ; 21 tháng 5 năm 1471 – 6 tháng 4 năm 1528) là một họa sĩ, một nhà đồ họa và một lý thuyết gia về nghệ thuật nổi tiếng ở châu
:''Bài này viết về thành phố Kiel. về các nghĩa khác của Kiel đọc Kiel (định hướng) **Kiel** là thủ phủ của tiểu bang Schleswig-Holstein, Đức, nằm cạnh biển Baltic. Kiel là thành phố lớn
**Halle (Saale)** hay đơn giản là **Halle** (phiên âm tiếng Việt: **Ha-lơ**) là một thành phố ở miền trung nước Đức. Với khoảng 236.000 dân cư Halle là thành phố đông dân nhất của tiểu
**Thomas Fincke** (6 tháng 1 năm 1561 - 24 tháng 4 năm 1656) là một nhà vật lý và toán học người Đan Mạch. Thomas Fincke là con của ủy viên hội đồng thị xã
thumb|[[Mephistopheles (một Ác quỷ thời Trung cổ trong văn học dân gian Đức) bay trên Wittenberg, trong bản in thạch bản của Eugène Delacroix.]] **Quỷ** (鬼) trong nghĩa nguyên thuỷ của tiếng Hán dùng để
**Göttingen** (; Hạ Đức: **Chöttingen** ) là một đô thị đại học thuộc trong bang Niedersachsen, Đức. Đô thị này có diện tích 117,27 km². Đây là huyện lỵ của huyện Göttingen. Sông Leine chảy
**Torgau-Oschatz** là một huyện cũ (_Kreis_) ở Bang tự do Saxony, Đức. Các huyện giáp ranh (từ phía bắc theo chiều kim đồng hồ) là: Wittenberg ở Saxony-Anhalt, huyện Elbe-Elster ở Brandenburg, và các huyện
**Delitzsch** () là một huyện cũ in Bang tự do Sachsen, Đức. Các huyện giáp ranh (từ phía đông theo chiều kim đồng hồ): các huyện Torgau-Oschatz và Muldentalkreis, thành phố Leipzig, huyện Leipziger Land
**Anhalt-Zerbst** là một huyện cũ ở Saxony-Anhalt, Đức. Các đơn vị giáp ranh (từ phía bắc theo chiều kim đồng hồ) là: các huyện Potsdam-Mittelmark (Brandenburg) và Wittenberg, thành phố Dessau và các huyện Köthen,
**Naruto: Cuộc chiến ở Tuyết Quốc** (大活劇! 雪姫忍法帖だってばよ!!, _Daikatsugeki! Yukihime Ninpōchō dattebayo!!?_), là một bộ phim đầu tiên trong bộ manga/anime nổi tiếng Naruto, được sản xuất vào năm 2004. Tác phẩm này được đạo
nhỏ|trái|Nhà thờ **Dommitzsch** là một thị xã thuộc huyện Nordsachsen, trong bang tự do Sachsen, Đức và là đô thị cực bắc của bang Sachsen. Đô thị này nằm ở tả ngạn sông Elbe, 12 km
**Lêô X** (Latinh: **Leo X**) là vị giáo hoàng thứ 217 của giáo hội công giáo. Theo niên giám tòa thánh năm 1806 thì ông đắc cử Giáo hoàng năm 1513 và ở ngôi Giáo
**Giuliô II** (Latinh: **Julius II**) là vị giáo hoàng thứ 216 của giáo hội công giáo. Theo niên giám tòa thánh năm 1806 thì ông được bầu chọn làm Giáo hoàng năm 1503 và ở
**Bad Schmiedeberg** là một đô thị thuộc huyện Wittenberg, bang Saxony-Anhalt, Đức. ## Gallery Image:Bad_Schmiedeberg_Innenstadt.jpg|Downtown Image:Bad_Schmiedeberg_Kurhaus.jpg|Art Nouveau _Kurhaus_ ("spa house") Image:Bad_Schmiedeberg_Heilbrunnen.jpg|Health Fountain (_Heilbrunnen_) at the _Kurhaus_ Image:Bad_Schmiedeberg_Kirchturm.jpg|Church tower File:Reinharz_Wasserschloss.jpg|Castle Reinharz
**Horst Sachs** (1927-2016) là nhà toán học người Đức, một chuyên gia về lý thuyết đồ thị, Ông đậu bằng tiến sĩ khoa học ở Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg năm 1958. Năm 2007, ông là giáo sư
**Nicolaus Copernicus** (theo tiếng Latinh; tiếng Ba Lan: _Mikołaj Kopernik_, tiếng Đức: _Nikolaus Kopernikus_, thường được phiên âm trong tiếng Việt là **Cô-péc-ních** theo tiếng Pháp _Nicolas Copernic_) (19 tháng 2, 1473 – 24 tháng 5,