✨Thái Văn Trừng

Thái Văn Trừng (17 tháng 11 năm 1917 – 7 tháng 9 năm 2004) là một giáo sư người Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực Môi trường sinh thái rừng. Ông được biết đến với vai trò là người đã tìm ra phương pháp phục hồi hệ sinh thái rừng nhiệt đới bị tàn phá do chất hóa học sử dụng trong chiến tranh ở miền Nam Việt Nam. Ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh trong lĩnh vực Khoa học Nông nghiệp vào năm 2000.

Tiểu sử

Quá trình học tập và làm việc

Thái Văn Trừng được sinh ra trong một gia đình nghèo tại Gio Linh, Quảng Trị. Nhờ kết quả học tập đạt loại giỏi, ông đã được tuyển thẳng vào trường Quốc học Huế vào năm 1936. Sau đó, ông thi đỗ vào trường Đại học Y Hà Nội. Tuy nhiên, sau khi học được hai năm tại Đại học Y thì Trường Chuyên nghiệp Nông Lâm nghiệp Đông Dương (còn gọi là Trường Cao đẳng Nông Lâm Brévié) mở lớp đào tạo ngành Kiểm soát Thủy Lâm khóa đầu tiên, sẵn có đam mê trong mình, Thái Văn Trừng đã quyết định bỏ học ngành Y để theo đuổi ngành Lâm nghiệp.

Năm 1943, ông tốt nghiệp Kỹ sư Lâm nghiệp với tấm bằng thủ khoa. Ông tình nguyện về Cà Mau công tác, dù được quyền chọn nhiệm sở tại Hà Nội, và được bổ nhiệm làm Trưởng Hạt Quản lý rừng ở Đầm Dơi, Gành Hào, Cà Mau. Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Thái Văn Trừng chuyển đến Bà Rịa – Vũng Tàu gia nhập Vệ quốc đoàn Việt Nam tham gia kháng chiến. Sau đó, ông chuyển về miền Trung Việt Nam ở vùng đồng bằng Thanh Nghệ Tĩnh, phụ trách chức vụ Phó Giám đốc Khu Lâm chính Khu IV và Hiệu trưởng Trường Kỹ thuật Lâm nghiệp. Đến năm 1953, Thái Văn Trừng chuyển sang công tác nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Lâm nghiệp tại Viện Khảo cứu Nông Lâm. Từ năm 1961, ông là Tổ trưởng Tổ Thực vật rừng tại Viện Khoa học Lâm nghiệp.

Trước đó vào năm 1960, ông đã được các chuyên gia Liên Xô mời sang làm nghiên cứu sinh. Đến năm 1962, ông bảo vệ luận án Phó tiến sĩ ngành Sinh học, Phát sinh quần thể và phân loại thảm thực vật rừng nhiệt đới Việt Nam. Thái Văn Trừng đã được đặc cách viết và bảo vệ luận án bằng tiếng Pháp tại Viện Thực vật Komarov trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô tại Leningrad. Hội đồng Khoa học của Viện đánh giá cao luận án của ông và đã quyết định nâng lên thành luận án Tiến sĩ khoa học chứ không phải là Phó tiến sĩ như dự kiến ban đầu. Theo đó, Thái Văn Trừng đã trở thành người Việt Nam đầu tiên được cấp học vị tiến sĩ khoa học Liên Xô.

Giải thưởng, danh hiệu

Thái Văn Trừng đã được Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Việt Nam tặng thưởng Huân chương Lao động hạng nhất vào năm 1991, Huân chương Kháng chiến hạng nhất, hạng nhì và danh hiệu Anh hùng Lao động. Ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về lĩnh vực Khoa học Nông nghiệp vào năm 2000 với công trình khoa học Những hệ sinh thái rừng Việt Nam. Bên cạnh đó, do những đóng góp của ông trong việc phát triển khoa học văn hóa Pháp và cộng tác với chương trình môi trường của Pháp, ông đã được tặng thưởng Huân chương Cành cọ của Viện Hàn lâm Khoa học Pháp.

Cuộc sống cá nhân

Trong khoảng thời gian theo học tại Trường Quốc học Huế, Thái Văn Trừng được mời về nhà dạy kèm cho một cô bé 15 tuổi tên Nguyễn Thị Minh Lý, và cô bé này sau đó đã trở thành vợ của ông. Tháng 8 năm 1945, lúc ông đang làm việc tại Cà Mau, gia đình ông đến nhà Nguyễn Thị Minh Lý để đặt vấn đề cưới hỏi. Do không có mặt ông nên một người anh bà con của ông đã đóng thế vai chú rể, đám cưới diễn ra nhưng ông không hề hay biết. Mãi đến năm 1946, khi người nhà vào Cà Mau đưa thư thì ông mới biết là mình đã có vợ. Hai ông bà có tổng cộng bốn người con, ba trai và một gái.

Tưởng niệm

Nhằm ghi nhận những đóng góp của ông trong việc cải tạo rừng ngập mặn, tên ông đã được đặt cho một khu rừng và một kênh đào tại Cà Mau.