✨Tây Quắc

Tây Quắc () là một nước chư hầu của nhà Chu. "Quắc" dường như là tên một nhóm thân tộc đã nắm giữ ít nhất là năm nước chư hầu trong cương vực nhà Chu vào các thời điểm khác nhau.

Thành lập

Sau khi Chu Vũ Vương tiêu diệt nhà Thương vào năm 1046 TCN, hai người thúc của ông được ban cho đất đai. Một là Đông Quắc tại đất Chế và hai là Tây Quắc tại đất Ung. Những người trị vì của Tây Quắc truyền đời nắm giữ các vị trí trong triều đình của thiên tử nhà Chu.

Do bị Khuyển Nhung quấy rối và xâm lược nên Tây Quắc đã phải đông tiến, cuối cùng di cư đến Tam Môn Hiệp tại thung lũng Hoàng Hà giữa Tây An và Lạc Dương. Kinh đô mới được xây tại Thượng Dương trải dài cả đôi bờ Hoàng Hà. Vùng đất ban đầu được trao cho một người chú, Thượng Dương, được gọi là "Nam Quắc" (南虢); phong quốc của Quản Trọng tại Hạ Dương (下阳) được gọi là "Bắc Quắc" (北虢). Mặc dù Bắc Quắc tách biệt với Tây Quắc song chúng vẫn được coi là một nước.

Bị tiêu diệt

Nước Quắc vốn là chư hầu thường theo lệnh thiên tử nhà Chu mang quân can thiệp vào việc tranh ngôi của cha ông Tấn Hiến công là Khúc Ốc Trang Bá và Tấn Vũ công ở đất Khúc Ốc với chi trưởng ở đất Dực. Quân nước Quắc nhiều lần ngăn cản chi Khúc Ốc đoạt ngôi vua Tấn, lại đang cho các công tử anh em của Hiến công trốn tránh ở nhờ, nên Tấn Hiến công muốn đánh Quắc năm 667 TCN. Tuy nhiên theo lời can của Sĩ Vĩ nên chờ lúc nước Quắc loạn, Tấn Hiến công tạm thời chưa gây chiến.

Năm 658 TCN, Tấn Hiến công quyết định phát động đánh nước Quắc. Tuy nhiên nước Quắc có nước Ngu, vốn là con cháu Ngô Thái Bá và Ngô Trọng Ung – bác của Chu Văn Vương, có họ với nước Tấn – là láng giềng thường cứu trợ lẫn nhau. Theo kế của Tuân Tức, Tấn Hiến công sai người lấy ngựa tốt và xe đẹp tặng vua nước Ngu để mượn đường đánh Quắc. Vua nước Ngu bằng lòng cho Tấn mượn đường đánh Quắc và cam kết sẽ không cứu viện cho nước Quắc nữa. Tấn Hiến công mang quân đánh Quắc, chiếm đất Dương Hạ.

Năm 654 TCN, Tấn lại mượn đường nước Ngu để đánh Quắc lần thứ hai cùng với một số quý tộc.

Một thời gian sau họ đến nước Ôn, nơi có cha vợ của Quắc công Sửu. Sau đó, một số quý tộc cùng với một số dân thường bị quân Tấn bắt và đưa đến khu vực nay là Phần Dương, Sơn Tây. Tại đây, họ trở thành một gia tộc úy thế. Những người còn lại trong nhóm hoặc định cư tại địa phương hoặc bỏ trốn đi nơi khác.

Việc mượn đường Ngu diệt Quắc của Tấn Hiến công được đời sau gọi là Giả đạo phạt Quắc (假道伐虢), một trong ba mươi sáu kế sách lược của quân sự Trung Quốc cổ đại.

Cùng lúc đó, một người Tây Quắc, với sự giúp đỡ của người Khương, đã cố gắng để xây dựng một nhà nước mới từ tàn dư cũ, được sử sách gọi là Tiểu Quắc (小虢). Đây là nước cuối cùng trong tổng số năm nước chư hầu có tên Quắc.

Năm 687 TCN, vào thời Xuân Thu, Tần xóa sổ Tiểu Quắc.

Các quân chủ Tây Quắc

Không có rõ chép tường tận về thế hệ quân chủ Tây Quắc, danh sách dưới đây chủ yếu dựa theo "Quắc quốc nghiên cứu" (虢国研究) của Lương Ninh Sâm (梁宁森) và Trịnh Kiến Anh (郑建英), cùng các nguồn văn hiến khác và các đồ khắc.