✨Tạp chí Kinh tế Sài Gòn kỳ số 38-2025

Số 38-2025: Dữ liệu quý như vàng, liệu đường giữ kỹ
(KTSG) - Quý như vàng, dữ liệu hay thông tin, ngày nay người ta ví chúng như “tài sản” của các tổ chức trong nền kinh tế. Dữ liệu quý giá, vì nó tạo ra hiểu biết cho người nắm giữ. Hiểu biết này được tổng hợp từ từng mẩu thông tin nhỏ trong vô vàn các giao dịch, trao đổi. Tổ chức biết nhiều hơn, rõ hơn về khách hàng, có tầm nhìn đúng đắn hơn về thị phần, hiểu rõ các đối thủ cạnh tranh, từ đó hình thành chiến lược kinh doanh tốt hơn.
Nên bỏ hoặc thu hẹp Luật Đầu tư (mục Ý kiến): Để thu hút đầu tư, nhất là từ các nước phát triển và cải thiện môi trường kinh doanh theo hướng cắt giảm thủ tục hành chính, nên hướng tới một luật thống nhất như nhiều nước đang áp dụng và một môi trường kinh doanh các nhà đầu tư đã quen thuộc.
Áp thuế với vàng: cần có bước đi hợp lý (An Nhiên): Chính sách nào cũng phải dung hòa giữa mục tiêu quản lý và quyền lợi chính đáng của người dân. Với vàng - “của để dành” gắn bó nhiều thế hệ, điều quan trọng không chỉ là thu được bao nhiêu thuế, mà còn là cách tạo dựng niềm tin để người dân sẵn sàng bước ra khỏi quầy giao dịch ngầm, cầm tờ hóa đơn hợp pháp trên tay mà không cảm thấy bị thiệt thòi.
Trao quyền cho Chính phủ về “ngành, nghề kinh doanh có điều kiện” (Cẩm Hà): Sửa Luật Đầu tư, Bộ Tài chính đề xuất giao Chính phủ ban hành Danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thay vì quy định tại luật như hiện hành.
Bước vào kỷ nguyên chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và robotics (Võ Quang Huệ): Khái niệm CMCN 4.0 giờ đây không còn đủ để bao trùm những chuyển biến sâu rộng của thời đại. Chuyển đổi số, AI và Robotics đang tạo nên một bước ngoặt toàn diện vượt xa giới hạn của ngành công nghiệp, tái định hình toàn bộ cách chúng ta làm việc, kinh doanh và quản lý xã hội.
Bàn về mục tiêu kinh tế số chiếm 30% GRDP TPHCM (Hoàng Hạnh): “Mục tiêu đặt ra là một ngọn hải đăng cần thiết, định hướng cho mọi nỗ lực. Con đường phía trước đòi hỏi một chiến lược tổng thể: đo lường chính xác, phát huy vai trò “nhạc trưởng” và thực thi những chính sách đột phá”, TS. Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển kinh tế số Việt Nam, Chủ tịch Công ty Nền tảng tài sản số MetaDAP trao đổi với Kinh tế Sài Gòn.
Tài sản mã hóa được công nhận… (Vũ Kim Hạnh Dung - Trần Quốc Đạt): Sự ra đời của Nghị quyết 05 về việc thí điểm thị trường tài sản mã hóa vào ngày 9-9-2025 đã tạo ra một khung pháp lý vững chắc cho việc sở hữu và lưu thông loại tài sản này tại Việt Nam, đánh dấu sự chính thức công nhận tài sản mã hóa, một cột mốc quan trọng trong quá trình hội nhập với xu hướng tài chính công nghệ toàn cầu.
Thí điểm thị trường tài sản mã hóa: cơ hội nào cho kinh tế tư nhân? (Lưu Minh Sang): Thí điểm thị trường tài sản số là bước đi quan trọng để đưa một khu vực kinh tế mới nổi vào khuôn khổ pháp lý. Tuy nhiên, nếu khuôn khổ ấy thiên về kiểm soát tuyệt đối mà thiếu phân định rủi ro thì nguy cơ tạo ra rào cản đối với đổi mới sáng tạo là điều khó tránh khỏi.
VN-Index “nỗ lực” chinh phục lại vùng 1.700 điểm (Thanh Thủy): VN-Index đang nỗ lực chinh phục lại vùng đỉnh quanh 1.700 điểm. Tuy vậy, khối lượng giao dịch đang có xu hướng sụt giảm trong những phiên gần đây. Nhà đầu tư được khuyến nghị duy trì tỷ trọng cân bằng, tận dụng nhịp hồi để cơ cấu danh mục, tránh việc mua đuổi ở vùng giá cao trong những phiên thị trường tăng mạnh.
Các mảng kinh doanh cốt lõi của Masan hoạt động ra sao? (Bình An): Ngoài việc hưởng lợi chung từ dòng tiền chảy vào thị trường mạnh mẽ thì hoạt động kinh doanh của Masan cũng có những điểm nhấn khá “thú vị”, giúp thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư.
Hiệu ứng chuyển sàn - Cơ hội nào cho các nhà đầu tư? (Triêu Dương): Cùng với làn sóng IPO, nhiều doanh nghiệp đã niêm yết đang tích cực chuyển sàn. Điều gì thúc đẩy các doanh nghiệp chuyển nhà vào lúc này? Cơ hội và thách thức có thể là gì?
SME trước ngã rẽ cạnh tranh vốn toàn cầu (Tâm Phạm): Dòng vốn sẽ tìm đến những doanh nghiệp hiểu về thị trường vốn và có chiến lược dài hạn… Nhiều doanh nghiệp “chết” vì quá nhiều tiền, nhận vốn xong đầu tư dàn trải, xa cốt lõi. Vì thế, chọn nhà đầu tư phù hợp văn hóa và chiến lược, giữ tâm thế “nếu không có tiền vẫn phải tồn tại được” sẽ giúp doanh nghiệp bền vững hơn.
Dữ liệu quý như vàng, liệu đường giữ kỹ (Huỳnh Thiên Tứ): Trong nền kinh tế số, phần lớn dữ liệu của tổ chức hoặc doanh nghiệp đến từ dữ liệu do người khác trao quyền kiểm soát và xử lý. Do đó, các tổ chức và doanh nghiệp cần thận trọng hơn trong việc bảo vệ dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu cá nhân, nhằm duy trì niềm tin của “người gửi”.
Gian truân hành trình bảo vệ thương hiệu trước hàng nhái (Hùng Lê): Trong cuộc chiến ngày càng cam go với hàng giả, hàng nhái, nhiều doanh nghiệp dù đã đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ vẫn phải gánh chịu tổn thất về thời gian, chi phí và uy tín. Để bảo vệ thương hiệu và giữ vững niềm tin thị trường, cần những bước đi đột phá về pháp lý.
Hoàn thuế giá trị gia tăng với hàng xuất khẩu sẽ gian nan hơn? (Phan Huy Đức - Phạm Hoài Huấn): Việc bổ sung điều kiện hoàn thuế đối với doanh nghiệp xuất khẩu gắn với nghĩa vụ kê khai, nộp thuế của nhà cung cấp đồng nghĩa với việc cơ quan thuế đã đẩy một phần trách nhiệm quản lý của mình sang cho doanh nghiệp.
Cánh cửa tài chính mở ra từ việc chuyển đổi hộ kinh doanh (Lê Hoài Ân): Khi chuyển đổi, doanh nghiệp cần thay đổi tư duy về thuế, xem đây là công cụ tối ưu hóa chi phí thay vì chỉ là nghĩa vụ bắt buộc. Đồng thời, dữ liệu tài chính minh bạch nên được xem là tài sản chiến lược, giúp doanh nghiệp giảm phụ thuộc vào tài sản thế chấp và hạ chi phí vốn theo thời gian.
Đi tìm “ngọn hải đăng” của nền sản xuất Việt Nam (Ricky Hồ): Diễn đàn Kinh tế thế giới đã vinh danh 172 “ngọn hải đăng” sản xuất trên toàn cầu trong năm 2024. Năm trước đó, Việt Nam từng có một ngôi sao sáng. Nay, tại một nhà máy sản xuất và chế biến dừa và một nhà máy sản xuất nhựa cao cấp của Việt Nam, việc quản trị theo cách quản trị một máy đẳng cấp thế giới đang bắt đầu từ những tấm bảng trực quan.
Dụng nguyên tắc 1-3-10 giây vào sản xuất ra sao? (Hồ Nguyên Thảo): Trong 1 giây phải hiểu được tình hình hiện tại, trong 3 giây phải nhận biết xu hướng tốt hơn hay xấu đi, và trong 10 giây thì hiểu cần phải thực hiện biện pháp khắc phục nào. Những tích tắc như thế vô cùng quý giá trong cuộc sống và sản xuất…
Xóa dữ liệu sau nghỉ việc - cú hích thay đổi văn hóa quản trị nhân sự từ ngày 1-1-2026 (Nguyễn Hữu Phước): Từ đầu năm 2026, Việt Nam yêu cầu xóa dữ liệu cá nhân của người lao động khi mối quan hệ lao động kết thúc nhưng vẫn mở “van an toàn” cho các nghĩa vụ lưu trữ vì pháp luật chuyên ngành hay chỉ vì bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động.
Luật hóa quyền làm việc linh hoạt - thời điểm đã chín muồi? (Nguyễn Hữu Phước): Hàng triệu người đã trải nghiệm với việc làm việc tại nhà, làm việc kết hợp hoặc thậm chí là làm việc ở một quán cà phê yên tĩnh mà vẫn hoàn thành tốt công việc và đúng hạn.
Nhãn hữu cơ - con tem nhỏ, ý nghĩa lớn (Hoàng Minh - Khả Vi): Sản phẩm có yếu tố “organic” - hữu cơ - đang nở rộ trên thị trường Việt Nam, nhưng đâu là hàng hóa có chứng nhận hữu cơ thật và đâu chỉ là chiêu tiếp thị vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Sự va chạm giữa pháp luật, đạo đức và khoa học từ một con chuột biến đổi gen (Nguyễn Lương Sỹ): Oncomouse là một ví dụ kinh điển về thao túng “sáng chế nền móng” - sáng chế mở ra cả một lĩnh vực nghiên cứu mới. Nhưng việc kiểm soát quá chặt chẽ cho loại sáng chế như vậy có thể gây ra tác động kìm hãm trên diện rộng.
“Ở đâu đó” có người bạn tôi (Nguyễn An Nam): Người mẹ trẻ một hôm phát hiện ra con mình có một người bạn thân, rất thân là đằng khác. Chúng trò chuyện đều đặn mỗi ngày trước khi đi ngủ. Mọi thắc mắc từ tâm sinh lý, học hành đến chuyện xây dựng kế hoạch cá nhân của con chị sẽ được lắng nghe và hướng dẫn chi tiết và nhiệt tình...
Hiệp ước nhựa toàn cầu cần lối tiếp cận mới (Anh Vũ): Vòng đàm phán liên chính phủ lần thứ sáu về Hiệp ước nhựa toàn cầu (INC-5.2) với mục đích tạo ra một thỏa thuận quốc tế ràng buộc về mặt pháp lý nhằm chấm dứt ô nhiễm nhựa đã kết thúc hôm 15-8-2025 tại Thụy Sỹ mà không đạt được thỏa thuận nào…
Phim chiến tranh - lịch sử: Khi cơn mưa ngang qua (Nữ Lâm): Phim chính kịch có chủ đề chiến tranh Mưa đỏ trở thành phim có doanh thu phòng vé cao nhất lịch sử điện ảnh Việt Nam là điều chưa có tiền lệ. Nó cho thấy sức hút của dòng phim lịch sử mà giới làm phim vẫn đánh giá là kén khán giả.
Những dòng sông không ngủ (Trần Thanh Bình): Đã gần hết tháng Bảy Âm lịch. Tôi đi qua những dòng sông phương Nam cuồn cuộn vì mưa phía thượng nguồn. Nơi những khúc sông uốn quanh ấy, hai bờ làng mạc thôn xóm xanh tươi. Bất chợt nghĩ, sông không bao giờ… ngủ!
Đằng sau quyết định áp thuế gây tranh cãi của Mexico (Lạc Diệp): Mexico vừa khiến thế giới chú ý bằng loạt biện pháp thuế quan mới, làm gia tăng căng thẳng thương mại với nhiều nền kinh tế. Động lực thực sự phía sau động thái này là gì?
Cắt giảm ngày nghỉ lễ sẽ tác động thế nào đến nền kinh tế (Ngân Diệp): Một số chính phủ đã đề xuất cắt giảm số ngày nghỉ lễ vì cho rằng điều này sẽ giúp cân đối ngân sách và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Quan điểm này liệu có chính xác?
Từ mô hình ngôn ngữ lớn sang nhỏ (Nguyễn Vũ): Các mô hình AI dường như đang gặp phải rào cản ngăn không cho chúng đạt được những đột phá như kỳ vọng; chẳng hạn chatbot mới nhất của OpenAI - GPT 5 gây thất vọng đến nỗi người dùng đòi OpenAI phải mở lại chatbot cũ - GPT 4. Chúng là các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) - với tham vọng giải quyết hết mọi chuyện trên đời.
Mời bạn đọc đón xem!
Mua tại ShopeeMua tại TikiMua tại LazadaMua tại Tiktok