✨Phú Xuyên, Thái Nguyên
Phú Xuyên là một xã ở phía tây nam của tỉnh Thái Nguyên, Việt Nam.
Địa lý
Xã Phú Xuyên có vị trí địa lý: Phía đông giáp xã Phú Thịnh Phía tây giáp tỉnh Tuyên Quang Phía nam giáp xã La Bằng Phía bắc giáp xã Đức Lương và xã Phú Thịnh.
Xã Phú Xuyên có diện tích 64,58 km², dân số năm 2025 là 23.053 người. Khu vực được định hướng là vùng phát triển đô thị, dịch vụ, thương mại và công nghiệp; phát triển đô thị mới Yên Lãng; vùng sản xuất tập trung chè hữu cơ; trồng cây ăn quả; khai thác các mỏ khoáng sản, than; phát triển các sản phẩm du lịch, khám phá cảnh quan thiên nhiên và nét văn hóa truyền thống. Hạ tầng giao thông trên địa bàn xã có các tuyến quốc lộ 37, đường tỉnh 264,
Ngày 15 tháng 7 năm 1950, theo Chỉ thị của Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam thành lập Đội Thanh niên xung phong (TNXP) công tác Trung ương đầu tiên tại núi Hồng.
Năm 1951 theo sắc lệnh của Hồ Chí Minh, ngành vận tải Việt Nam được thành lập trên địa bàn xã, tiền thân của Bộ Giao thông vận tải Việt Nam. Xã cũng là địa điểm tổ chức ngày Quốc tế thiếu nhi đầu tiên của Việt Nam.
Tháng 6 năm 2025, xã Phú Xuyên hiện tại được thành lập trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Yên Lãng (diện tích tự nhiên 38,67 km²; dân số là 13.380 người); xã Phú Xuyên (diện tích tự nhiên 25,91 km²; dân số là 9.673 người) của huyện Đại Từ. Trụ sở làm việc của xã nằm tại trụ sở xã Yên Lãng cũ.
Hành chính
Đến năm 2009, xã Yên Lãng được chia thành 30 xóm: Cầu Trà, Ao Trũng, Giữa, Đồng Đình, Đồng Tráng, Đồng Măng, Thắng Lợi, Hòa Bình, Quyết Tâm, Đồi Cây, Khuôn Muống, Tiến Đốc, Đoàn Kết, Đồng Cọ, Nhất Trí, Đồng Bèn, Đèo Xá, Cây Hồng, Đồng Ao, Đồng Ỏm, Đồng Cẩm, Chiến Thắng, Tiền Phong, Đèo Khế, Yên Từ, Khuôn Nanh, Đầm Làng, Trung Tâm, Quyết Thắng, Mới. Năm 2019, sáp nhập xóm Hòa Bình vào xóm Đồng Măng, sáp nhập xóm Đồng Tráng vào xóm Đồng Đình, sáp nhập hai xóm Tiền Phong và Chiến Thắng thành xóm Đồng Dùm, sáp nhập xóm Đồng Bèn vào xóm Đèo Xá.
Đến năm 2009, xã Phú Xuyên có 18 xóm từ Xóm 1 đến Xóm 14, Tân Lập, Chính Phú 1, Chính Phú 2, Chính Phú 3. và có trữ lượng 15 triệu tấn than.
Về kinh tế nông lâm nghiệp, ngoài trồng cây chè là chủ đạo, người dân còn trồng lúa, hoa màu, cây keo, mỡ, lát và chăn nuôi. Trên địa bàn xã có nhà máy nước sạch Suối Hương, làng nghề chè truyền thống Chính Phú. Chợ Phú Xuyên là một trung tâm mua bán chè lớn của huyện Đại Từ.
Danh nhân
*Phạm Cuống
