Bản đồ [[Sudan và vị trí Khartoum.]]
Khartoum (phiên âm: Khác-tum; tiếng Ả-rập: الخرطوم al-Kharṭūm nghĩa đen là "vòi con voi") là thủ đô Sudan cùng là lỵ sở tiểu bang Khartoum. Với vị trí nơi sông Nin Trắng từ Uganda phía nam và Nin Xanh từ Ethiopia phía đông dồn về, Khartoum nằm trên dẻo đất hẹp kẹp giữa hai con sông nên mới có tên là "Vòi con voi".
Nội thành Khartoum có hơn một triệu dân nhưng nếu tính thêm vùng phụ cận gồm al-Khartum Bahri và Umm Durman thì Khartoum có hơn tám triệu dân.
Lịch sử
Năm 1821 Ibrahim Pasha, phụ chính nước Ai Cập cho khai sinh Khartoum làm tiền đồn cho quân đội Ai Cập chiếm đóng Sudan. Vì vị trí thuận lợi, thị trấn đó nhanh chóng biến thành chỗ giao thương kể cả nạn buôn nô lệ.
Tháng Ba năm 1884 trong khi quân đội hỗn hợp Anh-Ai Cập dưới sự chỉ huy của tướng Charles George Gordon chiếm đóng Khartoum thì Mahdi Muhammad Ahmad dấy quân vây đánh thị trấn này. Tháng Giêng năm sau Khartoum thất thủ và phe bại trận bị tàn sát.
Tháng Chín năm 1898 tướng Horatio Kitchener dẫn đoàn quân Anh phản công, đánh một trận quyết liệt ở Umm Durman (Omdurman) và chiếm lại Khartoum. Từ đấy Khartoum biến thành thủ phủ xứ Sudan thuộc Anh-Ai Cập. Khi Sudan được trao trả độc lập năm 1956 thì Khartoum chuyển tiếp thành thủ đô.
Khartoum từng chứng kiến nhiều biến động như năm 1973 nhóm khủng bố "Tháng Chín Đen" (munattamat aylul al-aswad) bắt 10 nhân viên ngoại giao sứ quán Ả Rập Xê Út làm con tin. Đại sứ và phó đại sứ Mỹ cùng đại diện Bỉ đều bị sát hại.
Sang thập niên 1980, hàng trăm nghìn dân tỵ nạn từ các nước Uganda, Ityoppya, Ertra và Tchad đổ về Khartoum lánh nạn chiến tranh ở các nước lân bang đó. Thêm vào đó khi cuộc Nội chiến Sudan lan rộng và chiến tranh Darfur bùng nổ, số dân tản cư về Khartoum càng đông, sống chen chúc ở ngoại vi thành phố.
Khartoum bước sang thời kỳ căng thẳng quốc tế năm 1998 khi hai tòa đại sứ Mỹ tại Tanzania và Kenya bị nổ bom. Hoa Kỳ kết tội tổ chức al Qaeda do Osama bin Laden điều khiển từ Khartoum nên bắn hỏa tiễn cruise phản công, phá sập xưởng dược chế al-Shifa ở al-Khartum Bahri.
Khí hậu
Khartoum có khí hậu sa mạc nóng (phân loại khí hậu Köppen BWh).
Kinh tế
Khartoum phát triển mạnh sau hòa bình được tái lập với hòa ước giữa chính phủ Khartoum và lực lượng quân đội của Phong trào Giải phóng Dân tộc Sudan (SPLA). Tuy vậy hạ tầng cơ sở thành phố còn rất kém và mức sống người dân vẫn thấp.
Công nghiệp thành phố có kỹ nghệ ấn loát, sản xuất thủy tinh, chế biến thực phẩm, và ngành dệt. Ngành dầu lửa gồm xưởng lọc dầu cùng xưởng chế biến các phụ sản dầu lửa đóng một vai trò lớn trong nền kinh tế Khartoum.
Văn hóa
Viện Bảo tàng Quốc gia Sudan thành lập năm 1971 có trụ sở chính ở Khartoum. Viện có bộ sưu tập với nhiều vật cổ đại Ai Cập kể cả hai ngôi đền Buhen và Semna được chuyển từ miền bắc về Khartoum để tránh ngập lụt vì hậu quả việc xây đập Aswan.
Thành phố kết nghĩa
Khartoum kết nghĩa với
- Addis Ababa, Ethiopia
- Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ
- Brasília, Brazil
- Cairo, Ai Cập
- Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ
- Saint Petersburg, Nga
- Vũ Hán, Trung Quốc
👁️
71 | ⌚2025-09-16 22:27:13.147
Bản đồ [[Sudan và vị trí Khartoum.]] **Khartoum** (phiên âm: **Khác-tum**; tiếng Ả-rập: _الخرطوم_ _al-Kharṭūm_ nghĩa đen là "vòi con voi") là thủ đô Sudan cùng là lỵ sở tiểu bang Khartoum. Với vị trí
**Sân vận động Quốc tế Khartoum** () là một sân vận động đa năng ở Khartoum, Sudan. Sân hiện đang được sử dụng chủ yếu cho các trận đấu bóng đá. Sân vận động có
**Sân bay quốc tế Khartoum** là một sân bay oqr Khartoum, thủ đô Sudan. Sân bay này sẽ được thay bằng một sân bay mới nằm cách Omdurman 48 km về phía nam vào năm 2010.
**HMS _Khartoum_ (F45)** là một tàu khu trục lớp K được Hải quân Hoàng gia Anh Quốc chế tạo vào cuối những năm 1930. _Khartoum_ đã phục vụ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai
**Corinthia Hotel Khartoum** là một khách sạn năm sao tại trung tâm Khartoum, thủ đô của Sudan, vào điểm gặp gỡ của sông Nile Xanh và sông Nile Trắng và ở trung tâm của Khartoum
**Chung kết Cúp bóng đá châu Phi 1957** là trận đấu bóng đá được diễn ra vài ngày 16 tháng 2 năm 1957 tại Sân vận động Municipal ở Khartoum, Sudan, để tìm ra nhà
**Anthony Akumu Agai** (sinh ngày 20 tháng 10 năm 1992) là một cầu thủ bóng đá người Kenya thi đấu cho ZESCO United, ở vị trí tiền vệ. ## Sự nghiệp Sinh ra ở Rachuonyo,
nhỏ|Tướng Gordon Thiếu tướng **Charles George Gordon** (28 tháng 1 năm 1833 – 26 tháng 1 năm 1885), là một sĩ quan trong Quân đội Anh. Ông được biết đến qua nhiều chiến công ở
**Cách mạng Sudan** là sự biến chính quyền lớn ở Sudan, bộc phát khi người dân bắt đầu biểu tình trên đường phố vào ngày 19 tháng 12 năm 2018 và tiếp tục không tuân
**Sudan**, quốc hiệu là **Cộng hòa Sudan**, là một quốc gia ở châu Phi, nằm ở điểm giao giữa Sừng châu Phi và Trung Đông, giáp với Ai Cập ở phía Bắc, Biển Đỏ ở
**Nhà nước Mahdi** (), còn được gọi là **Sudan thời Mahdi** hay **Mahdiyya Sudan**, là một nhà nước dựa trên một phong trào tôn giáo và chính trị được phát động vào năm 1881 bởi
**Chiến tranh Darfur** là cuộc chiến ở khu vực Darfur thuộc Sudan do tranh chấp bộ tộc. Thành phần giao chiến chính có Phong trào Công lý và Bình đẳng, Phong trào Quốc gia vì
**Sudan Airways** (, mã IATA = **SD**, mã ICAO = **SUD**) là hãng hàng không quốc gia của Sudan, trụ sở ở Khartoum. Hãng có căn cứ ở Sân bay quốc tế Khartoum và là
thumb|Bản đồ Sudan Bài viết này chi ra **danh sách các thành phố và thị trấn ở Sudan**. Ước tính dân số ở năm 2006, điều tra dân số quốc gia gần đây nhất là
**Omdurman** ( chuẩn _Umm Durmān_) là thành phố lớn thứ hai ở Sudan và bang Khartoum, nằm trên bờ phía tây của sông Nile, đối diện với thủ đô Khartoum. ## Từ nguyên Cái tên
**Su'ad al-Fatih Mohammed al-Badawi** (sinh ngày 1 tháng 1 năm 1932 - ngày 23 tháng 12 năm 2022) là một hàn lâm viên, chính trị gia và nhà báo người Sudan. Bà được biết đến
**Sân bay quốc tế Cairo** (Arabic: مطار القاهرة الدولي) là một sân bay dân sự lớn ở thủ đô Cairo, Ai Cập. Đây là trung tâm hoạt động hàng đầu của hãng hàng không EgyptAir.
**Sân bay quốc tế Sharjah** () là một sân bay ở Sharjah, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Đây là một sân bay vận tải hàng hóa quan trọng, là trung tâm hoạt
**Marsland Aviation** (mã IATA = **M7**, mã ICAO = **MSL**) là hãng hàng không có trụ sở ở Khartoum, Sudan. Hãng có căn cứ ở Sân bay quốc tế Khartoum và căn cứ phụ ở
phải|frame|Ba tiểu bang làm nên vùng Darfur thuộc Sudan **Darfur** () là khu vực cực tây của Sudan giáp Cộng hòa Trung Phi, Tchad và Libya. Có một thời đây là vương quốc độc lập
**Muna Mahjoub** là giáo sư chăn nuôi tại Đại học Khartoum, Sudan, bà sinh ngày 10 tháng 3 năm 1956. ## Giáo dục Bà nhận được một Cử nhân Khoa học Động vật học (Honours)
nhỏ|Ngân hàng Trung ương Sudan ở trụ sở chính tại [[Khartoum]] **Ngân hàng Trung ương Sudan** là ngân hàng trung ương của Sudan, nằm ở thủ đô Khartoum. Ngân hàng được thành lập vào năm
nhỏ|Mahmoud tại lễ trao giải cho giải thưởng Women of Courage của cô **Awadeya Mahmoud** (tiếng Ả Rập: عوضية محمود ) là một phụ nữ Sudan tiêu biểu và là người sáng lập, kiêm Chủ
**Jalila Khamis Koko** (hay **Jalila Khamis Kuku**) là một giáo viên và nhà hoạt động người Sudan. Vào tháng 3 năm 2012, cô bị Cơ quan tình báo và an ninh quốc gia Sudan (NISS)
**Leila Aboulela** (sinh 1964), Tiếng Ả Rập **'ليلى ابوالعلا**' là một nhà văn Sudan sáng tác bằng tiếng Anh. Những tác phẩm gần đây nhất của bà ấy là tập truyện ngắn Elsewhere, Home (2018)
**_Bố già_** (tiếng Anh: **_The Godfather_**) là tên một cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn người Mỹ gốc Ý Mario Puzo, được nhà xuất bản G. P. Putnam's Sons xuất bản lần đầu
**Chuyến bay 109 của hãng Sudan Airways** là một chuyến bay theo lịch trình từ Amman, Jordan, đi Sân bay quốc tế Khartoum, Sudan, qua Damascus, Syria. Khoảng vào lúc 17:00 UTC ngày 10 tháng
**Sân bay quốc tế Bole** là sân bay phục vụ thành phố Addis Ababa, Ethiopia. Tên trước đây là Sân bay quốc tế Haile Selassie I, đây là trung tâm chính của hãng Ethiopian Airlines.
**Lubna Ahmed el-Hussein** là một nữ ký giả Sudan và nhà hoạt động được sự chú ý của quốc tế vào tháng 7 năm 2009 khi bà bị truy tố vì mặc quần tây, vi
**Gamal Abdel Nasser Hussein** (ngày 15 tháng 1 năm 1918 – ngày 28 tháng 9 năm 1970) là chính khách người Ai Cập, tổng thống Ai Cập từ năm 1954 tới khi qua đời vào
**Nam Sudan** (tiếng Anh: South Sudan), quốc hiệu là **Cộng hòa Nam Sudan**, là quốc gia nội lục ở Đông Phi, nằm trên phần phía nam của Sudan trước đây. Thủ đô là thành phố
Riek Machar **Riek Machar Teny** (sinh năm 1953), là một người Nuer, là Phó Tổng thống đương nhiệm của Nam Sudan. ## Tiểu sử Riek Machar là một trong những thành viên đầu tiên của
**Meroë** (; còn được gọi là _Meroe_; tiếng Meroe: _Medewi_ hoặc _Bedewi_; Ả Rập: và _Meruwi_; Hy Lạp cổ đại: , _Meróē_) là một thành phố cổ bên bờ đông của sông Nin, khoảng 6 km
**Gabriel Zubeir Wako** (sinh 1941) là một Hồng y người Sudan của Giáo hội Công giáo Rôma. Ông nguyên là Tổng giám mục chính tòa Tổng giáo phận Khartoum từ 1981 cho đến khi từ
**Mhasin Fadlalla** (sinh ngày 20 tháng 2 năm 1994) là một vận động viên bơi lội người Sudan, thi đấu ở nội dung 50 mét tự do nữ với tư cách là một trong hai
**Alodia**, còn được biết đến với tên gọi khác là **Alwa** (, _Aroua_; , _ʿAlwa_), là một vương quốc thuộc thời kỳ Trung Cổ của người Nubia, nó nằm ở miền Trung và Nam Sudan
Đây là **danh sách các câu lạc bộ bóng đá ở Sudan**. _Về danh sách đầy đủ, xem :Thể loại:Câu lạc bộ bóng đá Sudan_ ## A *Al Khartoum SC *Al Mirghani ESC *Al Nile
**Fatima Ahmed Ibrahim** (1932 – 12 tháng 2017), , là nhà văn, nhà hoạt động nữ quyền và dẫn đầu các phong trào xã hội người Sudan. ## Thời thơ ấu Ibrahim sinh năm 1933
Chiếc **Boeing 314 "Clipper"** là chiếc thủy phi cơ đường dài sản xuất bởi Boeing giữa năm 1938 và 1941. Là chiếc máy bay lớn nhất trong thời điểm đó, nó sử dụng chiếc cánh
**Mohammed Abdel Rahman Abdel Raouf Arafat al-Qudwa al-Husseini** (, 24 tháng 8 năm 1929 – 11 tháng 11 năm 2004), thường được gọi là **Yasser Arafat** () hay theo kunya của ông **Abu Ammar** (),
**Qatar Airways** (tiếng Ả Rập: القطرية, Hãng hàng không Qatar) là một hãng hàng không có trụ sở tại Doha. Hãng hoạt động theo một hệ thống trục kết nối thủ đô Doha với trên
phải| Bản đồ xứ Sudan thuộc Anh-Ai Cập **Sudan thuộc Anh-Ai Cập** ( __) là địa danh cũ của thuộc địa Sudan từ năm 1899 đến năm 1956 trong thời gian Sudan bị Anh và
**Sân bay quốc tế N'Djamena** , là một sân bay tại N'Djamena, Tchad, là sân bay quốc tế của Tchad. Đây là sân bay hỗn hợp dân sự và quân sự, có đường băng dài
**Sân bay quốc tế Damas** (tiếng Ả Rập, مطار دمشق الدولي) là một sân bay ở Damas, thủ đô của Syria. Được chính thức khai trương giữa thập niên 1970, đây là sân bay quốc
nhỏ|Entebbe International Airport **Sân bay quốc tế Entebbe** là sân bay quốc tế chính của Uganda. Sân bay này nằm gần thị xã Entebbe, bên bờ hồ Victoria, cách thủ đô Kampala 35 km. Năm 2007,
Khartoum