✨Gia phả - lịch sử con người

“Vấn tổ tầm tông” là một nhu cầu tâm linh truyền đời của người Việt. Trong cảnh lưu lạc tha hương, quyển phả như là một báu vật của niềm mong mỏi thân thích trùng phùng.Vấn Tổ Tầm Tông là một khía cạnh quan trọng trong việc tìm hiểu về gia phả và lịch sử con người của họ Phạm. Khái niệm này liên quan đến việc tìm hiểu về nguồn gốc, truyền thống, và giữ nếp nhà của người trong họ Phạm. Điều này giúp xây dựng một bức tranh toàn diện về lịch sử và văn hóa của họ, cũng như thúc đẩy lòng tự hào và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng họ Phạm.Mục đích biên chép gia phả của người xưa chỉ đơn giản đôi điều, để con cháu biết rõ danh tánh, tuổi tác của tổ tiên và nguồn gốc quê hương, chi lưu của dòng họ. 

Đa số các quyển gia phả có lời tựa mở đầu bằng câu: “Nước có sử, nhà có phả”, phả là sử của gia tộc, trong đó nội dung cơ bản là ghi chép họ tên, tự, hiệu, thụy (tên hèm/tên cúng cơm), ngày tháng năm sinh tử, nơi an táng, hành trạng, kết hôn với ai, sinh mấy con, bao lần dời đổi nơi cư ngụ... của từng thành viên trong họ tộc, theo từng đời.

Đối với việc ghi chép này, thế gia vọng tộc ngầm ý bảo con cháu cố giữ nếp nhà, lo chí tiến thủ để xứng với đời trước, giữ truyền thống lâu dài. Nhà thanh bần thì có thể nghĩ đơn giản hơn, nhằm để người trong họ biết sự quan hệ gần xa nội ngoại, ngừa cháu chắt đặt tên trùng với tên tiên tổ, tránh né việc cùng họ lấy nhau.

Chép gia phả không mất bao nhiêu công sức mà được lợi ích tốt đẹp nhiều lắm. Tiến sĩ thời Lê, ông Bùi Huy Bích viết rằng: “Những nhà sĩ phu nên mỗi đời một lần tu bổ gia phả”. 

Người xưa chép gia phả bằng chữ Nho, truyền nối đời đời, cất nơi nhà từ đường, mỗi dịp giỗ kỵ trưởng tộc đem ra đọc cho dòng họ cùng nghe, để con cháu các chi các ngành biết tổ tiên của nhau, nếu trong họ mà có người hiển đạt thì thật là niềm kiêu hãnh cho cả gia tộc.

Việc biên chép gia phả là việc làm tự phát tự nguyện mà cũng là trách nhiệm của những thành viên có học thức trong họ tộc. Thông qua gia phả, người đời trước gửi gắm tâm nguyện, khích lệ ý chí phấn đấu cho đời sau.

Đây không chỉ là việc duy trì truyền thống, mà còn là cách để thế hệ trẻ tiếp tục học hỏi và phát triển từ những kinh nghiệm của tổ tiên. Việc tôn trọng và giữ gìn giá trị gia đình là một phần quan trọng trong việc xây dựng một cộng đồng họ Phạm mạnh mẽ và đoàn kết.Vấn Tổ Tầm Tông cũng mang lại một nguồn tư liệu quý giá cho họ Phạm để nghiên cứu và tìm hiểu về lịch sử, truyền thống, và câu chuyện của họ. Gia phả và hồ sơ gia đình có thể cung cấp thông tin về các thế hệ trước đây, những sự kiện quan trọng, và những người tiêu biểu trong gia đình. Điều này có thể giúp họ hiểu rõ hơn về nguồn gốc của mình và gắn kết với nhau thông qua việc chia sẻ những câu chuyện và kinh nghiệm.

Trong kết luận, Vấn Tổ Tầm Tông đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển truyền thống, giữ nếp nhà, và tìm hiểu lịch sử con người của họ Phạm. Nó cũng mang lại nguồn tư liệu quý giá để nghiên cứu và kể lại câu chuyện của mình. Việc duy trì và chia sẻ Vấn Tổ Tầm Tông không chỉ là cách để kính trọng tổ tiên, mà còn là cách để xây dựng một tương lai mạnh mẽ và đoàn kết cho cộng đồng họ Phạm.