✨Nhóm ngôn ngữ Bahnar

Nhóm ngôn ngữ Bahnar là một nhóm 30 ngôn ngữ, được nói bởi chừng 700.000 người ở Việt Nam, Campuchia, và Lào. Hầu hết ngôn ngữ trong nhóm này đều khá điển hình cho ngữ hệ Nam Á nói chung, cả về từ vựng và ngữ âm. Paul Sidwell ghi nhận rằng những ngôn ngữ Nam Á mà về địa lý càng gần với nhánh Bahnar và Cơ Tu thì lại càng giống những nhánh này.

Phân loại

Sidwell (2009) tạm chia nhóm ngôn ngữ Bahnar ra thành bốn nhánh con, trong đó tiếng Co (Kor) nằm riêng trong nhánh Bahnar Đông.

Những ngôn ngữ Bahnar chưa phân loại ở Campuchia là Mel, Khaonh, Ra’ong, và Thmon.

;Nhóm Bahnar Bahnar Tây Jru' (Laven), Juk, Su' Nyaheun Oi, The, Sok, Sapuan, Cheng *Brâu, Laveh, Krung, Kravet *Bahnar Trung Taliang (Kasseng) Alak Trung Nam Tampuon Bahnar Bahnar Nam ****Chơ Ro Srê (Kơ Ho) Xtiêng M'Nông Bahnar Bắc **Hà Lăng, Ca Dong Giẻ Kotau Sơ Drá, Todrah Xơ Đăng Hrê Mơ Nâm Rơ Ngao *Kaco’, Rơ Năm *Bahnar Đông Co (Kor)

Bahnar Bắc

Nhánh Bahnar Bắc nằm ở phía bắc của nhóm ngôn ngữ Chăm-Aceh. Tiếng Xơ Đăng và Hrê có đông người nói nhất (mỗi tiếng có chừng 100.000 người).

Hai ngôn ngữ Bahnar Bắc có quá ít thông tin để phân loại chính xác hơn là tiếng Duan và Katua.

Bahnar Tây

Nhánh Bahnar Tây nằm ở phía tây nhóm Bahnar Bắc, Khác các nhánh ngôn ngữ Bahnar khác, nhánh Bahnar Tây chịu ảnh hưởng của tiếng Khmer thay vì của các ngôn ngữ Chăm-Aceh, và cũng chịu ảnh hưởng của ngữ chi Cơ Tu (Sidwell 2003). *;Bahnar Tây Brâu–Kavet: Lave (Brâu), Kru'ng, Kravet Jru', Su', Juk Nyaheun Oi–The: Jeng; Oy, Sok, Sapuan, The

Sidwell (2003) đề xuất cách phân loại nhánh Bahnar Tây như sau, trong đó tiếng Lavi tách ra trước nhất. Tiếng Jru'/Laven, Su', và Juk tạo ra nhóm chung tách ra thứ hai, rồi đến phần còn lại. Tiếng Jru' và tiếng Brâu mỗi tiếng đều có vài chục ngàn người nói, còn các ngôn ngữ khác chỉ đến vài ngàn.

*;Bahnar Tây Lavi (phân nhánh) Jru'/Laven, Su', Juk (phân nhánh) Nyaheun Sapuan Oi/Sok/Cheng Laveh/Brâu

Bahnar Trung

Về địa lý, nhánh Bahnar Trung bị tách đôi, với người nói ngôn ngữ Chăm-Aceh ở giữa, Tiếng Bahnar, M'Nông, và Xrê (Kơ Ho) mỗi ngôn ngữ có hơn 100.000 người nói. *;Bahnar Trung Alak Co Taliang (Kassang) Trung Nam: Tampuon Bahnar *Bahnar Nam **Xtiêng–Chơ Ro: Chơ Ro, Chú ý rằng Sidwell (2009) phân loại tiếng Co vào một nhánh riêng, gọi là Bahnar Đông.

;Bahnar Trung Trung Bắc Alak (Halak) Trung Tây **Kasseng/Taliang Yaeh Trung Nam **Tampuon Bahnar Bahnar Nam ****Chơ Ro Kơ Ho Mạ Xtiêng *****M'Nông

Sơ đồ (2022)

;Bahnar Bắc (2022)